Indeks Glikemiczny był pierwotnie opracowany dla pacjentów diabetologicznych w celu kontroli poziomu glukozy we krwi. Obecnie jest często wykorzystywany dla osób regularnie ćwiczących i dbających o swoją sylwetkę.
Termin ten jest bardzo przydatny, gdyż ukazuje, w jaki sposób organizm zareaguje na węglowodany, czyli z jaką szybkością dany produkt zostanie strawiony i przekształcony w glukozę. Światowa Organizacja Zdrowia WHO poprała użycie Indeksu Glikemicznego do opisu produktów na opakowaniach produktów spożywczych w celu ich kwalifikacji przy wyborze przez konsumenta.
Wartość IG mierzy się podając produkt zawierający 50 gramów węglowodanów grupie osób liczącej co najmniej 10 osób. Następnie po upływie 2 godzin w odstępach 15 minutowych wyznacza się poziom glukozy we krwi, który zostaje zaznaczony na wykresie, a dalsze obliczenia prowadzi się przy użyciu programów komputerowych. To samo badanie przeprowadza się następnie z produktem odniesienia – glukozą – i porównuje wyniki. Indeks Glikemiczny stanowi procent, który po wykonaniu badań oblicza się poprzez podział obszaru pod krzywą produktu badanego i czystej glukozy. Końcowa wartość jest średnią IG dla grupy badanej – w tym przypadku 10 osobowej.
Chcąc odpowiednio skonstruować dietę, musimy wiedzieć, że wysoki IG ma wartość w przedziale 71-100, średni 56-70 i niski 0-55. Czynnikami, które wywierają wpływ na jego wysokość są: wielkość cząsteczki chemicznej, stosunek amylozy do amylopetyny (biochemiczny skład węglowodanu), obróbka termiczna, obecność tłuszczu, białek, cukrów i błonnika.